Een tekort aan vitamine D komt frequent voor in de Noord-Europese regio’s, aangezien 90 % van deze vitamine D in de huid wordt gevormd onder invloed van ultraviolet zonlicht. Een lage vitamine D-spiegel in het bloed in de kindertijd en de adolescentie is een predisponerende factor om multiple sclerose te ontwikkelen op volwassen leeftijd. Uit een in maart 2016 gepubliceerde Finse studie blijkt dat bij moeders met een tekort aan vitamine D bij het begin van hun zwangerschap het risico op multiple sclerose bij hun toekomstige kinderen nagenoeg verdubbelt. Deze vitamine is niet alleen belangrijk voor het calcium- en botmetabolisme, maar ook voor de ontwikkeling van het immuunsysteem. Ze heeft immunomodulerende eigenschappen. De prevalentie van de ziekte is 2 keer groter in het noorden en het oosten van Frankrijk dan in de regio Provence-Côte d’Azur. Deze prevalentie is omgekeerd evenredig met de ultravioletstraling in deze geografische regio’s en met de gemiddelde concentratie van vitamine D in het bloed van deze bevolkingsgroepen.
Bij personen die de ziekte al hebben, gaat een gering gehalte aan vitamine D gepaard met een grotere activiteit van de ziekte die kan worden vastgesteld door een MR-scan van de hersenen.
Dit omgekeerde verband werd in het bijzonder waargenomen in twee studies met interferon bèta1b (Bètaferon), de studies BENEFIT en BEYOND. De aanwezigheid van een hoge vitamine D-spiegel in het bloed, tussen 40 en 60 ng/ml, verminderde het aantal actieve laesies zichtbaar op een hersenscan, met bijna 50%. Uit deze studies bleek ook een synergetisch effect van vitamine D en interferon bèta, effecten die momenteel nog niet zijn aangetoond met glatirameeracetaat of met andere immunomodulerende behandelingen van de ziekte.
Er treedt geen toxiciteit op met vitamine D, ook niet bij inname van hoge doses, tot 20.000 eenheden per dag (een ampul D cure bevat 25.000 eenheden). Voor zover we nu weten is het een gewettigde voorzorgsmaatregel om bij patiënten met multiple sclerose een vitamine D-serumspiegel tussen 40 en 60 ng/ml te handhaven. Hetzelfde geldt voor hun kinderen. Twee placebogecontroleerde wetenschappelijke studies rond de toevoeging van vitamine D bij de behandeling van multiple-sclerosepatiënten lopen momenteel of bevinden zich in de eindfase (EVIDIMS en SOLAR). De resultaten ervan zullen belangrijk zijn om het gebruik van vitamine D te veralgemenen als hulpbehandeling van multiple sclerose.
Prof. Christian Sindic
