Prof. Tom Vanden Berghe, VIB/UGent -UAntwerpen: “Inderdaad, er bestaat zoiets als biologische roest in ons lichaam, dit is in essentie hetzelfde als roesten van ijzer in de natuur. De aanwezigheid van ijzer is heel belangrijk voor de groei en het goed functioneren van ons lichaam, daarom moet het ijzer goed beschermd worden tegen roest. Zo kan het optreden van biologische roest, of ferroptose in vakjargon, in ons lichaam leiden tot hersenschade. In ons labo bestuderen wij biologische roest en ontsteking in de context van multiple sclerose. Copyright: VIB Screening Core & UGent Expertise Centre for Bioassay Development and Screening (C-BIOS). Cellen die roesten ondergaan transitie van geel naar groen, erna sterven ze en worden ze rood.
Multiple sclerose (MS) is eigenlijk te vergelijken met een elektricien die elektriciteitskabels ontdoet van hun beschermende isolatielaag waardoor er een storing zal plaatsvinden. In de hersenen zijn het de lichaamseigen immuun cellen die de isolatielaag of het myeline gaan aanvallen waardoor er via de zenuwvezels geen goede signalen meer naar de rest van het lichaam worden verstuurd. Op basis van voorafgaand onderzoek is alvast geweten dat er ter hoogte van de beschadigde hersenregio’s (MS-plaques) een opstapeling van ijzer plaatsvindt en dat de structuur van myeline zeer gevoelig is voor roest.
Verschillende eiwitten en vitaminen werken als anti-roest zoals bv. vitamine E uit zonnebloempitten. Helaas is er nog geen anti-roest medicatie op de markt, wel in ontwikkeling door enkele onderzoeksgroepen zowel in Europa als in Amerika. Zo ook hebben wij, in samenwerking met Prof. Koen Augustyns (@UAntwerpen), een nieuwe generatie van chemische anti-roest middelen ontwikkeld die op verschillende vlakken superieur zijn in vergelijking met vroeger ontwikkelde verbindingen. Om na te gaan of deze nieuwe generatie anti-roest een invloed zal hebben op het ziektebeeld van multiple sclerose heeft het labo een muismodel van relapsing remitting multiple sclerose (RRMS) op punt gezet. Dit is een vorm die voorkomt bij 85-90% van de MS-patiënten. Bij RRMS gaan periodes van herval, gekenmerkt door een opflakkering van ontstekingsreactie en afbraak van myeline, afgewisseld worden door periodes van herstel waarin het myeline opnieuw wordt aangemaakt gepaard met een vermindering van klachten.
Als eerste resultaat zagen we, dat door het remmen van biologische roest of ferroptose, het optreden van een volgend herval vertraagd en het algemeen ziektebeeld verbeterd. Natuurlijk rest ons nu de vraag of dit effect, en dus het toepassen van anti-roest therapie, een nieuwe mogelijkheid biedt voor MS-patiënten. Huidige therapieën zijn hoofdzakelijk remmers van het immuunsysteem, terwijl roest remmers alsook mogelijks regeneratieve medicatie als toekomstige therapieën kunnen toegevoegd worden om de ziekte zo goed als volledig terug te dringen.”